Wat als zelfstandig wonen niet meer lukt?

Ieder van ons heeft graag zijn eigen stekje. Maar wat als het niet meer lukt om voor jezelf te zorgen?

Je hebt verschillende opties:

• Aanpassingen aan je woning
• Belastingvermindering voor inwonende zorgbehoevende familieleden
• Zorgwonen
• Serviceflats of assistentiewoning
• Woonzorgcentra

Aanpassingen aan je woning

Dankzij hulpmiddelen zoals bijvoorbeeld handgrepen in badkamer en toilet, de installatie van een traplift of de aanpassing van een doucheruimte vergroot je het comfort van je woning.

Onze tips

• Vraag alvorens je van start gaat raad aan de Dienst Maatschappelijk Werk of aan de zorgwinkel van je ziekenfonds.
• Bekijk of je recht hebt op een Vlaamse aanpassingspremie.

Belastingvermindering voor inwonende zorgbehoevende familieleden

De overheid voorziet een belastingvoordeel voor mensen die één of meerdere personen ten laste hebben. Woont een zorgbehoevend familielid sinds 1 januari van het aanslagjaar bij jou in? Dan kom je misschien in aanmerking voor een belastingvermindering! Op de website van de FOD Financiën kan je nagaan welke personen je ten laste kan nemen in je belastingaangifte en hoeveel je fiscaal voordeel precies bedraagt.

Voor een beperkt aantal personen geldt er een bijkomend belastingsvoordeel. Hiervoor moet de persoon, die bij jou inwoont, zwaar zorgbehoevend zijn of een handicap hebben en over een laag inkomen beschikken. Alle voorwaarden kan je raadplegen op de website van de FOD Financiën.

Opgelet! Deze regeling geldt niet voor mensen die samenwonen in een geregistreerde zorgwoning, want deze worden gezien als aparte huishoudens. Hierdoor worden uitkeringen en belastingen apart berekend.

Zorgwonen

Zorgwonen verwijst naar de regelgeving die het mogelijk maakt om in of bij een bestaande woning een kleinere wooneenheid in te richten. Dit voor maximaal twee zorgbehoevende personen, zodat ze kunnen wonen bij iemand die aan hen zorg verleent. Een mantelzorger kan ook gaan wonen bij een oudere of zorgbehoevende persoon. Voor de bepaling van maximaal twee personen worden kinderen ten laste van de zorgbehoevende persoon niet meegerekend.

Zorgwonen kan onder verschillende woonvormen. Zo kunnen zorgbehoevenden in een afzonderlijk deel van hetzelfde huis wonen, in een bestaande bijbouw of kan er een mobiele unit geplaatst worden in de tuin.

Kangoere-wonen verwijst naar een woning die ook een afzonderlijke kleinere wooneenheid bevat. Indien die woning aan de voorwaarden van een zorgwoning voldoet, dan is de regelgeving van zorgwonen van toepassing.

Bij zorgwonen worden de zorgbehoevende en de zorgverlener op fiscaal vlak beschouwd als twee aparte
gezinnen op één adres. Ze krijgen dus geen apart huis- of busnummer. Hierdoor heeft het samenwonen geen nadelig effect op sociale uitkeringen of andere sociale voordelen.

Uw woning moet wel bij de gemeente als zorgwoning geregistreerd staan.

• Afhankelijk van het type woning (verbouwing, bestaande bijbouw, mobiele unit of uitbreiding) heb je een meldingsplicht of vergunningsplicht. Heb je geen vergunning nodig voor de woningaanpassingen die jij wil doen? Dan heb je wel een meldingsplicht.
• Zorgwonen kan je als je voldoet aan een aantal voorwaarden.

Meer informatie over de regelgeving en procedures kan je nalezen in deze brochure van de Vlaamse overheid.

Serviceflats of assistentiewoningen

Deze woningen zijn aangepast en hulp is nooit veraf. Je hebt inspraak en autonomie. De omkadering is afgestemd op je veiligheid en comfort.

Onze tips

• Zoek adressen van erkende serviceflats of assistentieflats
• Bekijk de checklist met aandachtspunten voor je bezoek
• Om in aanmerking te komen, moet je ouder zijn dan 65.

Woonzorgcentra

Een woonzorgcentrum (rusthuis) is de meest bekende woonvorm voor ouderen. Het woonzorgcentrum helpt de bewoners door maaltijden, verzorging en medische hulp te voorzien. Een multidisciplinair team van professionals staat 24/7 klaar voor de bewoners. Daarnaast is er animatie, beweging, psychosociale begeleiding, …

Onze tips

• Voor deze woonvorm zijn er meer aanvragen dan plaatsen. Er zijn centra die duurder zijn dan andere of die andere diensten aanbieden. Het is dus belangrijk om je goed te informeren vooraleer je in te schrijven op een wachtlijst.
• Informeer je over de bepaling van de dagprijs bij een ouderenvoorziening.

Meer weten?

• De woonzorglijn geeft advies en behandelt klachten. Je kan hen online contacteren of via 02 553 75 00 of woonzorglijn@zorg-en-gezondheid.be
• Advies bij aanpassingen aan je woning: bij een regionaal dienstencentrum of bij de mediotheek van je ziekenfonds.
• Wat is de Vlaamse aanpassingspremie?
• Wat is de meldingsplicht en vergunningsplicht bij kangoeroe- of zorgwoning.
  
• Wat zijn de voorwaarden van een kangoeroe- of zorgwoning?
  
• De adressen van erkende serviceflats of assistentieflats
• Bekijk de checklist met aandachtspunten voor je bezoek aan assistentiewoningen.
• Bepaling van de dagprijs bij ouderenvoorzieningen
• Kennis Centrum Brussel maakte een onderzoek over de voor- en nadelen van woonvormen voor ouderen