Voorafgaande zorgplanning: Hou grip op jouw zorg en toekomst

Jenny Verstraeten werkt al 15 jaar als maatschappelijk werker voor lokaal dienstencentrum (LDC) Wibier in Sint-Amandsberg. Eén van haar taken is het ondersteunen van mantelzorgers. Coponcho sprak met haar over voorafgaande zorgplanning, een topic waar zij vaak mee in aanraking komt.

“Het hoofddoel van een LDC is mensen ondersteunen om zo lang mogelijk zelfstandig te wonen,” vertelt Jenny. “Ik ga op huisbezoek en verwijs eventueel door naar onze andere diensten, zoals ergotherapeuten of psychologen.”

Daarnaast begeleidt Jenny samen met Coponcho maandelijks het mantelzorgcafé in het LDC. “Ik ken de meeste bezoekers van het café en weet welke vragen hen bezighouden. Op die manier kan ik de bijeenkomsten ook afstemmen op hun noden.”

“Iedereen heeft het recht om over hun eigen leven te beslissen, ook over het einde”

Informatie en bewustwording

“Voorafgaande zorgplanning is een belangrijk thema geworden toen aanwezigen in het mantelzorgcafé hier zelf naar vroegen”, legt Jenny uit, “Ze stelden vragen zoals: ‘Wat houdt een wilsverklaring in?’ en ‘Welke stappen moet ik zetten als ik zelf geen beslissingen meer kan maken?’. Daarom zijn we extra infosessies en LEIF-zitdagen beginnen organiseren.”

“Informeren was in het begin echter een moeilijke stap”, geeft Jenny toe. “Er heerst nog heel wat onduidelijkheid over voorafgaande zorgplanning, zo wordt het bijvoorbeeld vaak verward met palliatieve zorg. We willen vooral dat mensen over correcte informatie beschikken. Als dienstencentrum helpen we ook mensen zichzelf weerbaarder te maken, zodat ze over alle tools beschikken om in gesprek te gaan met familieleden, hulpverleners en artsen.”

Taboe doorbreken

Nadenken over een toekomst waarin je zelf niet meer alles kan beslissen, is niet makkelijk. Daarom rust er nog steeds een taboe op voorafgaande zorgplanning. “Veel mensen stellen pas vragen als het eigenlijk al te laat is,” zegt Jenny, “bijvoorbeeld wanneer een naaste niet meer wilsbekwaam is of dementie krijgt. Slechts weinigen nemen tijdig stappen, terwijl dat net belangrijk is.”

“Oudere generaties zijn het helaas niet gewend om over hun wensen en gevoelens te praten. Wij hebben geleerd om daar woorden aan te geven, maar voor hen is dat minder vanzelfsprekend. Net daarom is lotgenotencontact zo waardevol. Mensen leren van elkaar en van elkaars ervaringen. Dat is belangrijk, want iedereen heeft het recht om over hun eigen leven te beslissen, ook over het einde.”